کد مطلب:26410 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا ما مسلمانها در صنعت نظامي و ماشيني عقب افتاده هستيم؟

عوامل متعددي در عقب ماندگي مسلمانان تأثير گذار هستند در اين جا به برخي از آنها اشاره ميشود:

1 - انحراف از دين و عقب ماندگي از دانش و فن

يكي از علل مهم عقب ماندگي مسلمانان در زمينههاي مختلف به ويژه علم نظامي و ظلمت، برداشتهاي انحرافي از آموزههاي ديني است، برخي تصور كردهاند كه دين با علم و تكنولوژي مخالف بوده و اصولاً دين مردم را به آخرت گرايي فراخوانده است بر اين اساس مسلمانان به جاي پرداختن به علم و نوآوريهاي تكنولوژي، به مسايل فردي پرداختند. اين نگرش و رويكرد موجب شد كه مسلمانان از قافله علم و تمدن و عقب بمانند، حال آن كه اسلام نه تنها با علم و تكنولوژي و فنون نظامي مخالف نيست، بلكه همگان را به يادگيري علم فرا خوانده و براي يادگيري علوم، مرز جغرافيايي نشناخته (1) و از علم وحكمت به عنوان گمشده مؤمنان ياد كرده است.(2) از سوي ديگر يادگيري برخي از علوم را واجب شمرده است.(3) بهرهگيري از علوم بود كه مسلمانان در صدر اسلام، به پيشرفتهاي مهم علمي و تمدن دست يافتند.

2 - عدم توانمندي نظامي و ترك جهاد.

قرآن با نگاهي جامع مسلمانان را فرا خواند كه از قوّت و قدرت نظامي برخوردار باشيد و سلاحهاي همسو با شرايط زمان را داشته باشيد: اعدّوا لهم ما استطعتم من قوة... ترهبون به عدوّ اللَّه و عدوّكم(4)، در برابر آنها (دشمنان) آنچه توانايي داريد از نيرو آماده سازيد تا به وسيله آن دشمن خدا و دشمن خود را بترسانيد.

يكي از عوامل مهم عقب ماندگي مسلمانان ترك جهاد و كوشش است.

اسلام مسلمانان را به فعاليت و جهاد در زمينههاي مختلف فرا خواند.(4) ولي مسلمانان دستورها و آموزههاي ديني را فراموش كرده، به تن پروري پرداختند يكي از نويسندگان مينويسد:... آري جهاد در صحنههاي علمي و فرهنگي و سياسي و اقتصادي و نظامي به دست فراموشي سپرده شده و حُبّ نفس و عشق به دنيا و راحتطلبي و كوته نگري و اغراض شخصي بر آنها چيره شده، تا آن جا كه كشتگانشان به دست خودشان بيش از كشتگاني است كه دشمن از آنها قرباني ميگيرد(5)

3 - دشمنان

يكي از عوامل مهم عقب ماندگي مسلمانان، دشمنان اسلام و مسلمانان ميباشند، قدرتهاي بزرگ كه تمدن و پيشرفتهاي مسلمانان را بر نميتابيدند، سعي كردند كه با بهرهگيري از ابزار مختلف، عقب ماندگي را به مسلمانان ديكتهكنند. متأسفانه سياستهاي استكبار با عدم خود باوري مسلمانان همسو شده و زمينه عقب ماندگي مسلمانان را افزايش داد. امروزه نيز استكبار جهاني پيشرفتهاي ايران اسلامي را بر نميتابد، از اين رو سعي ميكنند با بهرهگيري از اهرمهاي مختلف نگذارد كه ايران قلههاي رفيع علم و تكنولوژي را فتح كند.

براي پيشرفت جهان اسلام و دست يابي به تمدن بزرگ اسلامي لازم است كه مسلمانان به هويت اسلامي خويش برگشته و دستورها و آموزههاي ديني را در خصوص علوم نظامي، اقتصادي و... رعايت كنند. از سوي ديگر شجره طيبه خود باوري را تقويت نمايند و بدانند كه اسلام با علم و صنعت مخالف نيست و در اسلام هم سعادت دنيا و هم سعادت آخرت مسلمانان لحاظ شده است.

4 - حكومتهاي وابسته

يكي از عوامل مهم عقب ماندگي مسلمانان حكومتها هستند كه تحت تأثير دشمنان خارجي قرار گرفته موجب شدند كه مسلمانان از پيشرفتهاي علمي و صنعتي محروم شوند، زيرا برخي از حكومتهاي جهان اسلام بقا و دوام خويش را در عقب ماندگي فرهنگي و تضعيف استعداد و قابليتهاي مسلمانان جستجو ميكردند.

5 - اختلافات و چند دستگيها

از سوي ديگر جنگهاي داخلي جهان اسلام و جنگهاي گروهي و فرقهاي در كشورهاي اسلامي نيز موجب شد كه مسلمانان از پيشرفتهاي علمي و صنعتي بي بهره شوند.

پي نوشتها:

1 - محجة البيضاء، ج 1، ص 91، بحار الانوار، ج 1، ص 177.

2 - بحار الانوار، ج 1، ص 168.

3 - بحار الانوار، ج 1، ص 177، مستدرك الوسايل، ج 3، ص 174.

4 - انفال (8)، آيه 60، تفسير نمونه، ج 7 ص 220.

5 - تفسير نمونه، ج 16، ص 350 - 351.